Наиболее выгодна серая зарплата работодателю: выплачивая часть заработной платы «мимо кассы», он получает существенную экономию на страховых взносах, благодаря чему может увеличить заработную плату своим сотрудникам и привлекать более ценные кадры. В случае черной заработной платы, когда трудовой договор с работником вообще не оформляется, это становится еще и средством давления на сотрудников, полностью зависящих от работодателя. С другой стороны, не все люди готовы согласиться на получение заработной платы «в конверте». Раньше довольно большая часть работников могла пойти на участие в серых схемах в обмен на некоторую денежную компенсацию. Но с ростом социальных гарантий, которые предоставляет государство работающим гражданам, все больше граждан заинтересовано в том, чтобы вся их зарплата отражалась в документах. Государство также является заинтересованным участником. Ведь вследствие серых схем оно не только недополучает взносы в социальные фонды, но и теряет текущие доходы бюджета из-за неуплаты НДФЛ. Поэтому в последние годы чиновниками развернута массовая компания против серых зарплат. Госслужащие не устают напоминать гражданам, что соглашаясь на нелегальные схемы, они становятся соучастниками правонарушения. Последствия получения серой зарплаты для работника достаточно серьезны. Необходимо начать с того, что его права в части получения неофициальной заработной платы оказываются незащищенными. Так как эти суммы, в отличие от белой заплаты, нигде не задокументированы, доказать свое право на их получение крайне сложно. Кроме того, всегда существует риск преследования со стороны налоговых органов. Однако наиболее существенные последствия — финансовые. Вот только некоторые из них: суммы серой зарплаты не будут участвовать в формировании накопительной пенсии; возможность гражданина взять кредит будет ограничена его официальной заработной платой (либо банк потребует более высокий процент за «принятие во внимание» части зарплаты, полученной «в конверте»); при начислении выплат социального характера они будут производиться только на основании белой зарплаты. Поэтому в каждом конкретном случае работник решает для себя сам — мириться ему с зарплатой «в конверте» или нет. Тем не менее с серой зарплатой бороться можно. Основные способы борьбы: Обращение в налоговую инспекцию по месту расположения организации-работодателя. Лучше, если жалоба не будет анонимной. После получения сигнала ФНС проводит проверку Обращение в прокуратуру по месту нахождения организации. Обращение в трудовую инспекцию. Если дело доходит до суда, работник вправе представить доказательства собственной правоты. Доказательствами, способными убедить суд, являются: свидетельские показания, если свидетели могут назвать точную сумму выплаченного дохода и точный период, за который он выплачивался, если сами показания взимались в рамках налоговой проверки инспекторами, а не в рамках розыскных мероприятий оперативниками и если свидетели рассказывают о фактах, случившихся в течение именно проверяемого периода; объявления о вакансиях, если они относятся строго к проверяемому периоду; материалы, собранные по итогам налоговой проверки, если будет доказано, что те принадлежат именно конкретной проверяемой организации, и к ним приложили руку конкретные уполномоченные организаций лица, и если из них будет чётко видно, какой именно работник, в каком размере и за какой период получал заработную плату; сравнение размеров официальной зарплаты работника со средними показателями зарплат других работников этой же профессии в регионе; предоставление аудио-, видеозаписей и фотографий, фиксирующих нарушение; предоставление ведомостей, в которых отражены серые регулярные выплаты. Естественно, работодателя нельзя обвинить в мошенничестве с выплатой зарплаты: пусть в меньшем объёме, но она выплачивается. К нему предъявляются другие претензии.

Эш бирүчегә иң отышлысы - " касса яныннан «хезмәт хакының бер өлешен түләп, ул иминият взносларында шактый экономия ала, шуның ярдәмендә үз хезмәткәрләренең хезмәт хакын арттыра һәм кыйммәтрәк кадрларны җәлеп итә ала. Кара хезмәт хакы булганда, хезмәткәр белән хезмәт килешүе бөтенләй рәсмиләштерелмәгәндә, бу эш бирүчегә тулысынча бәйле булган хезмәткәрләргә басым ясау чарасы да була. Икенче яктан, барлык кешеләр дә «конвертта»хезмәт хакы алырга ризалашырга әзер түгел. Элек эшчеләрнең шактый күпчелеге акчалата компенсациягә алмашка соры схемаларда катнаша алган. Әмма дәүләт тарафыннан эшләүче гражданнарга бирелә торган социаль гарантияләр арту белән, аларның барлык хезмәт хакы документларда чагылдырылырга тиеш. Дәүләт шулай ук кызыксынучы катнашучы булып тора. Чөнки соры схемалар аркасында ул социаль фондларга кертемнәрне генә түгел, ә НДФЛ түләмәү сәбәпле бюджетның агымдагы керемнәрен дә югалта. Шуңа күрә соңгы елларда чиновниклар тарафыннан соры хезмәт хакына каршы массакүләм компания җәелдерелә. Дәүләт хезмәткәрләре гражданнарга законсыз схемаларга ризалашып, алар хокук бозуда катнашалар дип искәртүдән арымыйлар. Эшчегә соры хезмәт хакы алу нәтиҗәләре шактый җитди. Аның рәсми булмаган хезмәт хакы алу хокукы якланмаган булудан башларга кирәк. Бу суммалар, Ак түләүдән аермалы буларак, беркайда да документлаштырылмаганлыктан, аларны алу хокукын исбатлау бик авыр. Моннан тыш, салым органнары тарафыннан эзәрлекләү куркынычы һәрвакыт бар. Әмма иң мөһим нәтиҗәләр финанс. Аларның кайберләре генә: соры хезмәт хакы суммалары тупланма пенсияне формалаштыруда катнашмаячак; гражданның кредит алу мөмкинлеге аның рәсми хезмәт хакы белән чикләнәчәк (яки банк «конвертта» алынган хезмәт хакының бер өлешен «исәпкә алу» өчен югарырак процент таләп итәчәк); социаль характердагы түләүләрне исәпләгәндә алар ак хезмәт хакы нигезендә генә башкарылачак. Шуңа күрә һәр конкрет очракта хезмәткәр үзе өчен «конвертта» хезмәт хакы белән килешәме, юкмы икәнен үзе хәл итә. Шулай да, соры хезмәт хакы белән көрәшергә мөмкин. Көрәшнең төп ысуллары: эш бирүче оешманың урнашкан урыны буенча салым инспекциясенә мөрәҗәгать итү. Әгәр дә шикаять аноним булмаса, яхшырак. Сигнал алгач, ФНС оешманың урнашкан урыны буенча прокуратурага мөрәҗәгать итүне тикшерә. Хезмәт инспекциясенә мөрәҗәгать итү. Әгәр эш судка барып җитсә, хезмәткәр үз хаклыгын исбатларга хокуклы. Судны ышандыра алырлык дәлилләр булып: шаһитлар күрсәтмәләре, әгәр шаһитлар түләнгән керемнең төгәл суммасын һәм түләнгән төгәл вакытны, әгәр күрсәтмәләр үзләре оперативниклар тарафыннан эзләү чаралары кысаларында түгел, ә инспекторлар тарафыннан салым тикшерүе кысаларында алынса һәм шаһитлар нәкъ менә тикшерелә торган чорда булган фактлар турында сөйләсә, вакансияләр турында белдерүләр, әгәр алар тикшерелә торган чорга карыйлар; салым тикшерүе нәтиҗәләре буенча җыелган материаллар, әгәр аларның нәкъ менә конкрет тикшерелә торган оешманыкы булуы исбатланса һәм аларга конкрет вәкаләтле затлар кул куйса, һәм алардан кайсы хезмәткәрнең, нинди күләмдә һәм нинди чорда хезмәт хакы алуы ачык күренсә; хезмәткәрнең рәсми хезмәт хакы күләмен шул ук һөнәрдәге башка хезмәткәрләрнең уртача хезмәт хакы күрсәткечләре белән чагыштыру төбәккә; бозуны теркәүче аудио -, видеоязмалар һәм фотолар бирү; даими түләүләрне чагылдырган ведомостьлар бирү. Әлбәттә, эш бирүчене хезмәт хакы түләүдә алдауда гаепләп булмый: азрак булса да, ул түләнә. Аңа башка дәгъвалар да белдерелә.